Đây là chủ đề có thể viết được cả cuốn sách. Giới hạn trong phạm vi giải thích tóm tắt thuật ngữ, chúng tôi sẽ chỉ tóm lược những điểm quan trọng nhất.

Chuyển đổi số là gì?

Khó có một định nghĩa chuẩn chỉnh về Chuyển đổi số là gì. Ở đây chúng tôi sẽ đưa ra những định nghĩa cho rằng là phổ thông, đủ tính dễ hiểu và bao quát nhất

1. Ngắn gọn, “Chuyển đổi số là quá trình con người tha ydodoir cách sống, cách làm việc, và phương thức sản xuất với các công nghệ số”.
   
2. Chuyển đổi số là sự tích hợp các công nghệ kĩ thuật số vào tất cả các lĩnh vực của một doanh nghiệp/ tổ chức, tận dụng các công nghệ để thay đổi căn bản cách thức vận hành, mô hình kinh doanh và cung cấp các giá trị mới cho Khách hàng của doanh nghiệp đó, cũng như tăng tốc các hoạt động kinh doanh. Chuyển đổi số cũng là sự thay đổi về văn hóa của các doanh nghiệp, đòi hỏi các doanh nghiệp liên tục thay đổi, thử nghiệm và chấp nhận các thất bại.
   
3. [Tại Việt Nam] Chuyển đổi số thường được hiểu theo nghĩa là quá trình thay đổi mô hình doanh nghiệp truyền thống sang doanh nghiệp số bằng cách áp dụng công nghệ mới như dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây (Cloud computing) nhằm thay đổi phương thức điều hành, lãnh đạo, quy trình làm việc, văn hóa công ty.

Ba cấp độ của chuyển đổi số

1. Số hóa ~ Digitization

Tạo ra biểu diễn số của các thực thể vật lý/ sự kiến. Đây là khái niệm mọi người hay nhầm lẫn với chính quá trình chuyển đổi số. Phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam, đang dừng ở bước này, tức là số hóa các hoạt động vận hành của doanh nghiệp. Nhưng đây cũng là bước nền tảng nhất để tiến lên các bước tiếp theo.

2. Đổi mới sáng tạo mô hình hoạt động ~ Creation

Thay đổi hoặc sáng tạo Mô hình kinh doanh và hoạt động mới

3. Chuyển đổi (Transformation)

Chuyển đổi toàn diện tổ chức: Tư duy, lãnh đạo, văn hóa… với mô hình hoạt động mới.

Để chuyển đổi số cần các hạ tầng số & nền tảng số

Hạ tầng số là những thành phần cơ bản và thiết yếu nhất cần có để hoạt động trong kỷ nguyên số. 5 hạ tầng này gồm:

1. Hạ tầng thiết bị số
2. Hạ tầng dữ liệu
3. Hạ tầng ứng dụng
4. Hạ tầng pháp lý
5. Hạ tầng nhân lực

Nền tảng số: Hiểu đơn giản, đây là nền móng để mọi người có thể xây dựng các giải pháp của mình trên đó. Có hai loại nền tảng số:

1. Nền tảng giao dịch (transaction platform). Đó là các công cụ như Amazon, Tiki, AirBnB, Grab…
   
2. Nền tảng đổi mới (innovation platform) là các khung công nghệ, các công cụ chung mà mọi người thể xây dựng ứng dụng của mình. Ví dụ đó là nền tảng của Microsoft, Amazon hay Google.

Tóm tắt các bước chuyển đổi số

Bước 1: Có nhận thức và tư duy đúng về chuyển đổi số. Với một tổ chức, nhận thức của lãnh đạo cao nhất là điều kiện tiên quyết, để từ đó truyền nhận thức, thay đổi tư duy và khát vọng tới các thành viên.

Bước 2: Xây dựng được chiến lược và lộ trình chuyển đổi số. Xác định trạng thái hiện tại và trạng thái cần đến để định rõ mục tiêu, xây dựng lộ trình với các giai đoạn hợp lý và kế hoạch thực hiện từng giai đoạn với nội dung cụ thể. 

Bước 3: Xây dựng năng lực số, gồm hạ tầng thiết bị và dữ liệu, đào tạo nhân lực số, xây dựng văn hoá đổi mới trong tổ chức với mô hình hoạt động mới…

Bước 4: Xác định công nghệ số chủ yếu trong lĩnh vực hoạt động cũng như các nền tảng cần có để hỗ trợ việc chuyển đổi.

Bước 5: Xác định mô hình hoạt động, kinh doanh mới.

Bước 6: Thực hiện chuyển đổi toàn diện với kết quả của các bước trước.

Một ví dụ về chuyển đổi số là ứng dụng việc tự động hóa tuyển dụng quy mô lớn bằng công nghệ. Thay vì sử dụng các công cụ truyền thống, có tính phân mảnh cao như Facebook, Google Sheet, Excel… thì doanh nghiệp có thể chọn một nền tảng có tính đồng bộ cao, giúp mình xử lý một khối lượng ứng viên lớn, gia tăng hiệu quả nhưng không đánh đổi về chất lượng.

Kết

Chuyển đổi số là một câu chuyện dài hạn. Một số nhân viên sẽ thấy quá trình này khó khăn. Bất kể họ cảm thấy khó khăn trong việc học, thích ứng công nghệ mới, hay đó là sự chống lại thay đổi, thì doanh nghiệp cũng cần xác định rõ quan ngại của họ với một kế hoạch cụ thể, và tính toán. Với việc đào tạo, huấn luyên phù hợp từ các cấp quản lý và lãnh đạo, những khó khăn đó có thể được vượt qua. Để quá trình chuyển đổi số thật sự thành công, chỉ khi nó có được sự đồng thuận dọc cũng như ngang của bộ máy (phòng ban và các cấp lãnh đạo cũng như nhân viên) và đôi khi là cả Khách hàng.

Bài viết có tham khảo nhiều nguồn và Trích lược phần lớn từ Tạp chí Tia sáng