Trong hình là Phụng, đang cưa cắt và chế tạo một cái bàn đóng gói để tăng năng suất làm việc cho mọi người. Hai anh em biết nhau hồi làm chung một cái kho. Nó làm ở phần nhập kho. Cũng chẳng hiểu sao, tài năng cơ khí của thằng em mà vốn học lỏm từ ông già nhà nó được phát hiện. Thế là Phụng kiêm nhiệm thêm vụ bảo trì kho bãi với thêm cả phần chế tạo mấy cái như trong hình vừa rồi, và hẳn nhiên, cả tăng lương nữa.

Anh em thân nhau, mình cũng tin tưởng “tay nghề” ông em, thế là lâu lâu cũng kêu nó về nhà làm hộ cái giá sách, hay cả giá để chậu cây cảnh. Em làm, anh phụ và mua vui cho ông em bằng cách hỏi chuyện. Và mình không ngờ, mình đã học được nhiều đến thế từ thằng em trong cách nó nghĩ & làm. Dưới đây là hội thoại được giản lược của hai thằng trong một lần Phụng tới nhà mình:

… (hai anh em tâm sự loăng quăng gì trước đó)

• Em mua được đất rồi đó anh ah.
• (mmm, mình bàng hoàng tập 1…) Ủa, em làm sao hay vậy?
• Em mua đất ở Hóc môn, em vay mẹ em một nửa, một nửa em vay bên ngoài rồi trả dần. Lúc em mua thì em có khoảng 20 – 30 triệu gì đó anh ạ.
• Thế em mua bao nhiêu vậy? Em tính trả sao?
• Dạ, em mua khoảng 180 triệu anh ah. Mẹ cho em vay một nửa. Một nửa em vay bên ngoài. Nghỉ một hơi, rồi cậu tiếp.
  Mỗi tháng làm công ty mình được 4 – 5 triệu. Xong lại hay tăng ca, thế là em tính ra đem về được khoảng 6 – 7 triệu. Em ăn ở đâu mấy đâu anh, chịu khó chạy về nhà ba má (tức là từ Tân Phú về Hóc Môn), tính ra em ăn ở đóng cho ba má, cũng vẫn còn dư được 3 – 4 triệu rồi ah. Với em cũng thỉnh thoảng chạy ra ngoài phụ người này người kia, mấy việc như vầy này anh. Tính ra cũng kiếm thêm được khoảng 1 triệu nữa ạ.
• (Đến đây mình nghĩ, ồi, thế đúng là làm 1 năm ở đây nó giữ được 20 – 30 triệu để trả trước cho miếng đất là đúng rồi)
  Thế sao em lại mua đất? Mua để làm gì em?
• Thì em thấy đất thì không mất đi ạ (ý là sở hữu mãi mãi). Mà em mua chủ yếu để làm nhà trọ ạ. Em mua ở cũng khá gần khu công nghiệp á. Sau này em tính xây mấy dãy nhà trọ. Em với ba cũng có nghề nữa, nên mình sẽ tự làm anh ạ.
• (Bàng hoàng tiếp tập 2 và sau khi nghĩ lại, mình cũng bàng hoàng thêm nhiều tập nữa)
  …

Đến đây là thôi. Mình ngả mũ cúi chào luôn ông em. Mình chẳng thể ngờ đằng sao thằng bé mới đâu có ngoài hai mươi tuổi – mặt mũi lúc nào cũng hớn hở cười nó, nó đã suy nghĩ được như vậy. Cách nghĩ của Phụng thật ra rất đơn giản, rành mạch và đi thẳng vào vấn đề.

Để tổng kết, mình nghĩ Phụng tạm gọi là đã đi theo một chiến lược kiểu như sau:

1. Duy trì hai nghề, một chính – một phụ. Phụ này để làm vào lúc rỗi rãi
   Chính này, để luôn có việc ổn định, được công ty lo cho về bảo hiểm
2. Chi tiêu hợp lý, biết cách dành dụm, ngay từ lúc mình còn rất trẻ.
   Ví dụ ở đây, thay vì thuê một cái phòng trọ gần công ty hay thành phố, thằng bé chạy khoảng 15 – 16 km về nhà ở với bố mẹ. Phải nói rõ, nó vẫn đóng cho bố mẹ được 1 triệu một tháng tiền ăn và ở.
3. Suy nghĩ về đầu tư
   1. Chọn mức đầu tư hợp lý – trong khả năng tài chính của mình.
      Xét ra, miếng đất mà Phụng mua, kể cả nó tự trả, mình nghĩ cũng cỡ khoảng 5 – 6 năm là nó làm được rồi.
   2. Khi đầu tư, bản thân đã có dằn túi (ở đây là khoảng 10 – 15% tổng giá trị em đầu tư). Sau đó vay mượn khoản 30 – 50% để làm. Ở đây, nếu mình là phụ huynh của Phụng, mình cũng khá yên tâm cho nó vay, vì thấy nó cũng làm được ra tiền. Chỗ nó vay mình độ hai  năm là cũng trả được. Cho vay vậy, yên dạ.
   3. Đầu tư cái gì chắc chắn & mình hiểu
      Phụng hiểu chỗ khu nó ở gần Khu công nghiệp. Nhiều công nhân cần nhà. Nhu cầu tương đối được xác lập
   4. Đầu tư cái gì – mình có thể tự làm, để bớt bớt tiền

Em nó xác định sẽ tự xây và quản lý. Chỉ có mua nguyên liệu ở ngoài. Rõ ràng, chỗ này là đỡ được không biết bao tiền rồi.

Nhưng nãy giờ, mình đã không nói tới một điểm quan trọng nhất. Đó là chuyện dám nghĩ.

Không có dám nghĩ, không ai có thể làm một công việc kho, lương tầm 4 – 5 triệu lại thử ngồi tính toán về chuyện mua đất – xây nhà. Không dám nghĩ, không thể nào vạch cho mình một kế hoạch tiết kiệm hợp lý như vậy. Không dám nghĩ, đã chẳng dám vay bố mẹ tới cả trăm triệu để mua đất.

Nếu không có cái dám nghĩ đầu tiên của ngày hôm nay, chắc chắn, mọi toan tính như nó kể tóm tắt cho mình đã không bao giờ thành. Phụng rất có thể đã thuê một căn nhà trên thành phố. Nó sẽ đi chơi, và có thể phần lớn đồng lương của nó đã bị nuốt chửng vào cái hố đen “ăn chơi ở Sài Gòn”. Lúc đó, hẳn là sổ tiết kiệm nó thì trắng trơn. Nhưng không, thằng bé đã dám nghĩ khác. Và đã có một cách làm hoàn toàn khác.

Bạn thử tự hỏi xem, liệu mình nhiều khi thu nhập một hai chục triệu, bạn có bao giờ nghĩ rằng mình sẽ mua hay đầu tư một cái nhà hay một mảnh đất không ah? Khảo sát cá nhân của mình là con số đó rất ít. Mọi người thường dừng lại với một bức tường suy nghĩ kiểu như “Không được đâu anh/ chị ơi, ăn (chơi), còn không đủ, nhà cửa – đầu tư cái gì?”

Nhưng mọi người đã không dám đưa mình xa hơn trong tư duy như Phụng. Họ cũng không biết rằng, đôi khi việc xuống tiền đầu tư một cái gì đó, lại còn có một hiệu ứng rất thú vị nữa: đó là nó làm cho bạn có động lực tốt hơn với công việc hiện tại. Như câu chuyện của Phụng là mỗi ngày nó đi làm công việc, tưởng chừng nhàm chán như kho, nó thấy ý nghĩa trong từng việc mình làm. Đơn giản, nó hiểu đằng sau cái sự vất vả này, nó đang chuẩn bị cho một tương lai tự chủ của mình.